Batla poone
E emela motheo oa motheo oa likarolo tsohle tsa bokahohle.
Athomo e na le likarolo tse tharo tsa motheo: liprothone, li-neutron le lielektrone.
Li-proton le li-neutron li fumanoa khubung ea athomo 'me li na le tefiso e ntle le tefiso ea motlakase e sa nke lehlakore, ka ho latellana.
Ha e le li-electrone, li potoloha khubu ka litsela tse itseng 'me li jara tefiso e mpe.
فهي التي تحدد صفات المادة وخواصها الكيميائية.
Ka lebaka la kutloisiso ea rona ea sebopeho sa athomo le litšebelisano tsa eona, re ka e sebelisa molemong oa lits'ebetso tse ngata tsa mahlale le thekenoloji.
ومن الأهمية بمكان أن نحذر من الاستخدامات السلبية للذرة، مثل صناعة الأسلحة الدمار الشامل.
فعلينا أن نسعى لتحقيق التوازن بين استغلال الذرة بطرق تفيدنا والحفاظ على سلامة البيئة والإنسان.
فالتقنيات الحديثة تسمح بتصوير الذرات على مستوى فردي ودراسة تفاصيلها.
هذا يتيح فرصًا هائلة لاستكشاف وفهم الخصائص الدقيقة للمادة وتكوينها.
ومن خلال البحوث العلمية المستمرة في مجال الذرة، نستطيع أن نعزز فهمنا لكيفية عمل الكون وكيف تتفاعل المادة وتتشكل.
Ho tsoela pele ho etsa lipatlisiso le boithuto lefapheng lena ho kenya letsoho tsoelopeleng ea saense le thekenoloji, 'me ho bula tsela bakeng sa litšibollo tse ncha le mekhoa e mecha ea nako e tlang.

Tlhaloso ea athomo
Haeba athomo e ne e ka arohana, likarolo tsa eona li ne li tla ba le tefiso ea motlakase.
Athomo ke e 'ngoe ea likhopolo tsa bohlokoa ka ho fetisisa k'hemistri.
Thuto ea sebopeho sa athomo e thehile phetoho ea saense kutloisisong ea rona ea taba le sebopeho sa eona.
قدم العالم رذرفورد نظرية مفصلة حول تركيب الذرة، حيث أشار إلى أن كتلة الذرة تتمركز في نواة صغيرة مشحونة موجباً، وتحيط بها إلكترونات متحركة.
هذا الفهم الحديث للذرة يعتمد أيضاً على وجود جسيمات تحت ذرية تؤثر في خواص وسلوك الذرة.
Empa ka tsoelo-pele ea saense, ho bontšitsoe hore athomo e ka aroloa ka likaroloana tse nyenyane, tse kang liprothone, li-neutron le lielektrone.
Ho sibolla le ho utloisisa sebopeho sa athomo ho re file motheo o matla oa saense oa ho utloisisa lintho tse ngata le tšebetso ea lik’hemik’hale tse etsahalang lipakeng tsa lintho.
كما أن هناك دراسات قامت بتحديد الشكل الثلاثي الأبعاد للذرة، حيث اكتشف أنها تتكون من نواة في المركز وإلكترونات تحيط بها.
فهم تركيب الذرة يعتبر أحد الأسس العلمية في فهم الكيمياء والفيزياء والعلوم الأخرى.
Mosebetsi oa athomo ke ofe?
Athomo e na le leru la liqoso tse mpe tse pota-potileng khubu e nang le cheji e ntle bohareng.
Nucleus e na le karolo e ntle, e sa nke lehlakore, le e nyenyane ka ho fetisisa e hlokomelehang ea element.
وعند فحص الذرة بواسطة الأدوات المناسبة، نجد أنها تشع طيفًا خطيًا له طول موجي محدد بدقة.
يوجد نموذج بور للذرة يصف دوران الإلكترونات في مدارات محددة حول النواة، ويشبه مدارات كواكب المجموعة الشمسية.
Litšobotsi tsena li etsa hore likarolo tse fapaneng li fapane le ho khetholla lipakeng tsa litšoantšo tse fapaneng tsa elemente e le 'ngoe.
Ho utloisisa sebopeho sa athomo le se etsahalang lefatšeng la likarolo tse nyane ho ntse ho tsoela pele ho ts'oara bo-ramahlale le ho ba qobella ho fetolela mechanics ea quantum.
Mekhahlelo ea ho sibolla athomo
Litsebi tsa k'hemistri le litsebi tsa fisiks li se li utloisisa litšobotsi tsa motheo tsa athomo ka lilemo tsa lipatlisiso tse pharaletseng le liteko.
E 'ngoe ea mehato ea bohlokoa ka ho fetisisa ea ho sibolloa ha athomo e ne e le ho sibolloa ha lielektrone.
في عام 1897، قام العالم جوزيف تومسون بتجاربه على الإلكترونات في التيار الكهربائي، حيث قام بإثبات وجود جسيمات صغيرة سالبة الشحنة داخل الذرة.
هذا الاكتشاف الثوري ساهم في فهمنا للكهرباء ودور الإلكترونات في التفاعلات الكيميائية.
Joale ho ile ha sibolloa liprothone le li-neutron.
في عام 1911، قام عالم الفيزياء إرنست رذرفورد بتجربة الرقائق الذهبية المشهورة، حيث قام بإطلاق جسيمات ألفا على رقائق من الذهب ودراسة الانحرافات والتفاعلات التي تحدث.
من خلال هذه التجربة، اكتشف رذرفورد أن الذرة تحتوي على نواة مركزية تحتوي على جسيمات موجبة الشحنة واستنتج وجود البروتونات.
فيما بعد، اكتشف عالمي الفيزياء جيمس تشادويك وإرنست رذرفورد النيوترونات، وهي جسيمات غير مشحونة توجد أيضًا في نواة الذرة.
Bo-rasaense ba fumane hore metsoako ke motsoako oa mefuta e 'meli kapa ho feta ea liathomo, moo liathomo tse ling li lahleheloang ke lielektrone tsa tsona ho etsa tefiso e mpe 'me li leka-lekana ka boteng ba proton.
هذا الفهم يمكننا من فهم الخصائص الكيميائية والتفاعلات بين المركبات والشوائب المختلفة.
هذه المراحل الهامة أدت إلى تطور مفهومنا للذرة ودورها في العالم الطبيعي.
Etsa athomo
وفيما يتعلق بتركيب الذرة، فإنها تتكون من نواة صغيرة ومحاطة بالإلكترونات.
Nucleus e na le sehlopha sa liprothone le li-neutron, palo ea tsona e khethollang thepa ea athomo le bokhoni ba eona ba ho kopanya nyutlelie le liphetoho tsa lik'hemik'hale.
فكما هو معروف، يحمل البروتون شحنة موجبة، وعدد البروتونات في النواة يحدد عدد الإلكترونات المحيطة بها.
Li-neutron ha li na tefiso ea motlakase, empa li kenya letsoho ho matla a nyutlelie a hohelang li-proton le ho boloka nucleus e tsitsitse.
Li-electrone li na le boima bo fokolang le tefiso e mpe, 'me li atisa ho ajoa ho potoloha khubu ka tsela e bitsoang kabo ea elektronike.
هذا التوزيع الإلكتروني يؤثر في الخواص الكيميائية للعناصر، مثل قدرتها على التفاعل مع العناصر الأخرى وتكوين المركبات الكيميائية.
Ho bokelloa ha li-proton le li-neutron ka har'a khubu ho hloka matla a maholo ho hlola matla a manyala a motlakase lipakeng tsa tsona.
Matla ana a nyutlelie a feta matla a hlokahalang ho arola liathomo tsena ka makhetlo a mashome a mahlano.
Ka li-neutron le matla a nyutlelie, athomo e ka etsa karolo ea motheo ea ntho ea lik'hemik'hale 'me ea bontša thepa ea eona e fapaneng le e fapaneng.
Thepa ea poone
Ntlha ea pele, athomo e hlalosa palo ea lielektrone tse potolohileng khubu ea athomo.
هذه الإلكترونات تدور حول النواة في مسارات محددة وتشغل مستويات طاقة مختلفة.
ومن المعروف أن الذرة مشحونة كهربائياً، حيث يكون لها عدد متساوٍ من الإلكترونات والبروتونات في النواة، مما يجعلها ذات شحنة كهربائية محايدة.
Leru la elektrone le fa athomo sebōpeho le boholo ba eona bo ka ntle, 'me lielektrone tse ho lona li tsamaea ka lebelo le phahameng.
يمكن اعتبار الغيمة الإلكترونية هي الجزء الأكبر في الذرة وتشير إلى كمية التفاعلات الكيميائية والتواصل مع ذرات أخرى.
Ke karolo ea bohlokoa ea lintho tsohle 'me e na le litšobotsi tsohle tse ikhethang tsa likarolo tsa lik'hemik'hale.
Ho sa tsotellehe boholo ba tsona, liathomo li na le likaroloana tse tharo tsa motheo: liprothone, li-neutron le lielektrone.
Ke habohlokoa ho hlokomela hore liprothone le li-neutron li lula khubung ea athomo, ha lielektrone li pota-potile khubu ea athomo ka litsela tsa tsona tse khethehileng.
Athomo e na le likaroloana tse tharo tsa motheo (liprothone, li-neutron le lielektrone) 'me e hlalosa palo ea lielektrone tse potolohileng nucleus.
Athomo e boetse e na le leru la elektroniki le fanang ka sebopeho sa eona sa kantle mme le etsa qeto ea ho sebelisana ha eona le liathomo tse ling.
Qetellong, athomo e nkoa e le yuniti e nyenyane ka ho fetisisa ea taba 'me e na le litšobotsi tsohle le thepa ea likarolo tse sa tšoaneng.
Boholo ba athomo
Athomo e na le khubu e nyenyane e bohareng e pota-potiloeng ke lielektrone tse qosoang hampe.
Athomo e tšoana le tsamaiso ea lipolanete tsa letsatsi, e nang le khubu bohareng eo lielektrone li potolohang ho eona li le hōle haholo.
Boholo ba athomo bo ka khethoa ka litsela tse 'maloa,' me ha re nahana ka bophara ba selikalikoe se tloaelehileng sa athomo ho latela boholo ba elektronike, boholo ba boholo bo ka khonehang bo fetoha bo fokolang, hoo e ka bang 1.6a.
Empa ha re ela hloko boholo ba orbital e hōle ka ho fetisisa le elektrone ho tloha khubung, boholo ba athomo bo eketseha haholo.
Ka lebaka la sebaka se senyenyane sa sebaka se tšoaretsoeng ke nucleus, li-electrone li kheloha haholo 'me ho hloka botsitso ho etsahala ka athomo.
Boima ba athomo bo boetse bo tsepamisitsoe khubung, kaha khubu ke eona karolo e ka sehloohong ea athomo.
Le hoja athomo e le nyenyane ka boholo, e na le likaroloana tse ngata tse hasaneng ka hare ho eona.
يتكون الذرة من نواة مركزية صغيرة تحيط بها إلكترونات تدور حولها على مسافات بعيدة.
يتأثر حجم الذرة بحركة الإلكترونات داخل النواة، مما يؤدي إلى عدم استقرار الذرة.
وعلى الرغم من صغر حجمها، تحتوي الذرة على كمية كبيرة من الجسيمات المتناثرة في الفراغ الذي تشغله.
Likarolo tsa poone
Athomo e na le khubu e nang le liprothone le li-neutron.
Li-proton li na le liathomo tse nang le tjhaji e ntle, athe li-neutron ha li na tefiso ea motlakase.
Nucleus ke khubu e tiileng ea athomo 'me e na le boholo ba boima ba eona.
Lielektrone li na le boikarabelo ba lik'hemik'hale tsa likaroloana 'me li ama tsela eo li sebelisanang ka eona le likarolo tse ling.
Nucleus e na le thepa e ikhethang e itšetlehileng ka palo ea protons le neutron ho eona.
Ka mohlala, palo ea protons e etsa qeto ea hore na khubu ke karolo efe ea lik'hemik'hale, ha palo ea li-neutron e ama botsitso ba khubu.
وتعتبر هذه النظرية أحد الأسس الأساسية للكيمياء الحديثة.
وبفضل هذه النظرية، يمكننا فهم تشكيل المواد وتفاعلها بشكل أعمق.
Athomo e ka aroha ka mokhoa o bitsoang nuclear fission, e leng se fellang ka ho ntša matla a mangata.
وقد أدى اكتشاف هذه العملية إلى تطوير العديد من التطبيقات المهمة في مجالات الطاقة والتكنولوجيا.
وتعتبر النواة وحدة بنائية للعنصر الكيميائي، حيث تحمل خصائص مميزة.
وتنصّ نظرية الذرة على تشابه ذرات العنصر الواحد واستقرار النواة.
كما تثبت الأبحاث وجود قدرة الذرة على الانشطار وتفكيكها.
Maqhama pakeng tsa liathomo
هناك عدة أنواع من الروابط بين الذرات، بما في ذلك الروابط التساهمية والروابط الأيونية.
Litlhaloso tsena li ipapisitse le tekanyo ea ho fokotseha ha lielektrone, kaha lielektrone li ka ba teng ka mokhoa o itseng pakeng tsa liathomo, empa li qeta nako e ngata ho pota-pota athomo e 'ngoe ho feta e' ngoe.
Tšebelisano ea elektronike e etsahala ka lebaka la li-elektronike tse nang le lisebelisoa tse mpe tse sebelisanang le li-electrone tse nang le chelete e ntle, hammoho le ho ama tse ling.
Matla ana a sebelisanang a hlaha pakeng tsa liathomo 'me a kenya letsoho ho boloka molek'hule e ntse e tiile.
Lihlopha tsena li hlalosa litlamo ka ho ajoa ha lielektrone ho potoloha liathomo le tsela eo maqhama a thehoang ka eona.
Li-bonds tsa polar li etsahala ha ho e-na le lintho tse khahlang tse fapaneng bakeng sa lielektrone ka maqhama pakeng tsa liathomo tse peli tse tlanngoeng, e leng se bakang kabo e sa lekanang ea tefiso.
وتعتبر هذه الروابط حالة وسيطة بين الروابط الأيونية والتساهمية، حيث يكون أحد طرفي الجزيء مشحونًا سالبًا قليلاً والطرف الآخر مشحون بشحنة إيجابية.
Matla a matla ana a fetoha ho itšetlehile ka mofuta oa litlamo le likarolo tse tloaelehileng tsa litlamo.

Nyutlelie fission le fusion
يتم تشغيل المفاعلات النووية التي تعمل على الانشطار النووي لتوليد الطاقة النووية.
Mokhoa ona o ntša matla a mangata a ka sebelisoang ho matlafatsa litoropo, liindasteri le lintho tse ling.
وتتم هذه العملية في النجوم وتصاحبها إطلاق كميات هائلة من الطاقة.
Ha e le hantle, ho kopana ha nyutlelie ke mokhoa oo ka oona linaleli li hasang matla le ho khantša bokahohle.
Patlisiso e ntseng e tsoela pele mabapi le ho kopanngoa ha nuclear le plasma physics e ntse e tsoela pele linaheng tse fetang 50, moo ho finyelloang ka katleho litekong tse ngata.
وعلى الرغم من ذلك، فإنه لم يتم إثبات تحقيق كسب صافٍ في القوى حتى الآن.
يعتمد استنساخ هذه العملية التي تحدث في النجوم على تجميع الموارد من خلال إقامة الشراكات والتعاون.
Journal of Nuclear Fusion e thehiloe ka 1960 ho fapanyetsana tlhahisoleseling mabapi le tsoelo-pele lefapheng lena, 'me e nkoa e le makasine e ka sehloohong lefapheng lena.
وعُقِدَ مؤتمر الوكالة الدولية الأول المعني بطاقة الاندماج في عام 1961، ومنذ عام 1974، يتم عقد مؤتمر كل سنتين لتعزيز النقاش حول التطورات والانجازات في هذا المجال.
يستمر البحث والتجارب لفهم هذه العمليات بشكل أفضل واستغلالها بطرق فعالة وآمنة لصالح الإنسانية.